2022 01 05 -- Landbouwleven : Sofie en Matthias willen in 2023 een serrestal bouwen

SOFIE EN MATTHIAS WILLEN IN 2023 EEN SERRESTAL BOUWEN 

“Internationale medailles voor onze kazen   bewijzen dat we op de goede weg zitten” 

Filip Van der Linden   

Het Baliehof uit Jabbeke behaalde zopas 3 medailles in de categorie ‘belegen boerenkazen’ op de World Cheese Awards. Dat is een mooie opsteker voor de familie Callemeyn. Krista en Luc beheren de kaas- en zuivelverwerking en dochter Sofie en haar man Matthias namen het roer over van de boerderij. Op Agriflanders kan je naar goede gewoonte genieten van hun croques uit het vuistje. 

Het Baliehof combineert een melkveebedrijf met melkverwerking. Behalve voor kaas, kan je er ook terecht voor melk, yoghurt, boter, karnemelk, advocaat, ijs enzomeer. Melkveehouder Luc Callemeyn vertelt met plezier over de start van hun eigen melkverwerking. “Zowat 32 jaar geleden begonnen ik en mijn echtgenote Krista Stroo na te denken over het zelf verwerken van een deeltje van onze melk. Niet om zoveel extra te verdienen, want de melkprijs stond op dat moment hoog. Het was meer een gevoel dat we zelf iets met passie wilden doen met ons product, liever dan een anonieme leverancier te zijn.

We hadden goede herinneringen aan het thuis karnen en boter maken, dat we kenden vanuit onze jeugd. Als kind was ik altijd heel gefascineerd als ik de melkerij in het dorp bezocht. Krista had een tante die boter maakte. Ze heeft dan verschillende opleidingen gevolgd en in 1990 kochten we een eerste afromer.”

ROOM

“Boter was niet ons hoofdaanbod. Daarvan waren er te veel aanbieders in onze gemeente. Room was ons eerste succesverhaal. Roomsaus was toen de norm en wij leverden grote hoeveelheden room aan restaurants, feestzalen en traiteurs en ook aan bakkerijen. Een paar jaar later voelden we aan dat de hoogdagen van de room voorbij waren.

De publieke opinie keerde zich tegen room van melk en er kwam concurrentie van plantaardige room. Die was goedkoper en langer houdbaar en werd geleverd in handige, kleine verpakkingen. Bovendien hadden sommige bakkers er wat problemen mee dat onze room de seizoenen volgt: als de koeien op de wei staan en voorjaarsgras eten, kleurt de room een beetje geel en ‘kleeft’ hij minder dan als de koeien op stal staan”, legt Luc uit.

VAN DESSERTS NAAR KAAS

“We verlegden daarom onze focus, eerst naar ijs en desserts en later naar kaas. Kaas maken vergt tijd, kennis en investeringen, maar het heeft ook een voordeel. Als je minder jonge kaas verkoopt dan je gepland had, kan je die nog laten doorrijpen tot belegen kaas. Dat is een verschil met andere verse producten, die je snel verkocht moet krijgen.

Naast de productie heb je afzet nodig. Wij kiezen ervoor om niet te leveren aan grote supermarkten. Met het winnen van de internationale medailles komen ze opnieuw aankloppen. Zij verwachten echter één product, in grote hoeveelheden, op het moment dat zij dat willen en tegen een bodemprijs. Daar kan onze hoeveproductie nooit aan voldoen.”

DISTRIBUTIE

“Wij hebben de distributie het liefst zelf in handen. We hebben sinds 2000 een marktwagen waarmee we een ruime regio bedienen. Binnenkort wordt onze nieuwe, grotere en op maat gemaakte marktwagen geleverd. De wekelijkse markten vullen we aan met de verkoop op evenementen, met onze hoevewinkel, een verbruikszaal voor groepen en met de verkoop op bestelling. Sinds corona verkopen we ook online met afhaling aan de hoevewinkel of thuislevering”, vertelt Luc. Zowat drie vierde van de wekelijkse productie van 1.000 kg kaas, de 5.000 potjes yoghurt, plattekaas en desserts en de 1.000 l verse melk en evenveel karnemelk, worden via de eigen kanalen rechtstreeks aan de consument verkocht.

Krista verkiest de markten boven de andere verkoopkanalen. “Het is compacter werken dan in de winkel en dat is prettig. En iedereen die naar je toe komt, is eigenlijk tevreden. In de winkel is er wel meer tijd voor een langer gesprek met de klanten”, vertelt ze.

VRAAG NAAR ‘MAGER’ STOKT

“Eén trend die zich duidelijk aftekent, is de vraag naar meer volle zuivelproducten. De hype dat alles mager moet zijn, lijkt voorbij. De prijs is niet meer het belangrijkste, de smaak wel. En de smaak zit in het melkvet, beseffen de kopers”, stelt Sofie.

“Voor de smaak letten we op de voeding van de koeien. Als een paar melkveehouders hun koeien aardappelschillen voederen, merken ze dat in de melkerij nauwelijks. Als wij dat doen op bedrijfsniveau, merken wij dat meteen in de smaak van onze producten. Onze koeien krijgen vooral gras en maïs van de eigen akkers en maar weinig samengestelde voeders. Lijnzaadschilfers maken de boter en de kaas wat zachter en geler, maar wij gebruiken geen enkele kleurstof”, vult Matthias aan. Het Baliehof beschikt over 42 ha weides en akkers in de onmiddellijke omgeving van de hoeve.

LACTOSE

Het Baliehof verkoopt ook lactosevrije zuivelproducten. “De vraag daarnaar is wel vast, maar niet zo groot. Mensen halen soms zaken door elkaar. Lactose-intolerantie is niet hetzelfde als de allergie aan het eiwit in koemelk of geen gepasteuriseerde melk kunnen verteren. Onze lactosevrije kaas, yoghurt en drink-yoghurt zijn ‘goed’ voor lactose-intolerante klanten en niet voor de andere allergieën”, stelt Sofie.

Voor Sofie was het na 3 jaar studies Agro-Industrie in VIVES nog niet evident om in het ouderlijke bedrijf te stappen. “Ik ben allergisch aan koeien, aan stof en aan graspollen. Ik help wel eens met de koeien en ik wil er alles over weten, maar het is lo gisch dat ik mij met de melkverwerking en de verkoop bezighoud. Matthias heeft 4 jaar samengewerkt met Luc als zelfstandig helper en hij heeft nu sinds 2021 de verantwoordelijkheid overgenomen over de boerderij en de dieren.”

Er is bij de klanten van het Baliehof maar weinig vraag naar biozuivel. De familie heeft ook niet de oppervlakte om over te schakelen naar bio.

SERRESTAL

De boerderij staat voor een ingrijpende verandering. “Er komt een nieuwe stal. Eerst was er het plan om een nieuwe stal te bouwen in een weide naast de huidige stal, maar dat idee moesten we laten varen, omdat snel bleek dat uitbreiden niet meer mogelijk was. Het huidige plan is om een deel van de oude stal te vervangen door een serrestal met 2 melkrobots. De koeien krijgen diepstrooiselboxen en bredere gangen. Een serrestal is lichter en luchtiger en aangenamer voor de koeien en ik vermoed dat ook bezoekers er positief op zullen reageren.”

Het aantal Holstein-koeien blijft op 90 dieren. “Dat leek ons het beste om een vergunning te kunnen krijgen. Het gemeentebestuur staat achter onze plannen en van de buren verwachten we geen bezwaren, maar de vergunning is nog niet binnen”, vertelt Matthias.

Luc Callemeyn geeft nog een reden om het aantal dieren niet uit te breiden. “We zitten nu op een niveau dat alles haalbaar, overzichtelijk en rendabel is. We hebben een paar mensen in dienst voor de zuivelproductie en de verkoop, maar het landbouwbedrijf én de zuivelverwerking zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en moeten nog door één gezin kunnen bestuurd worden.”

MILCOBEL

Een vierde deel van de melkproductie van het Baliehof gaat naar Milcobel. “Nu de melkprijs hoog staat, is het verleidelijk om meer melk aan de melkerij te leveren. Dat levert een mooie marge op zonder extra arbeid, maar daarmee zouden we alles op de helling zetten dat we de voorbije 30 jaar opgebouwd hebben.”

De keuze om te blijven leveren aan Milcobel is bewust. “Na de verplichte opzeg van Campina in 2016 zochten we een stabiele partner die ons niet in de steek laat als de conjunctuur wat lager is. Wij geloven ook sterk in het nieuwe directieteam dat met een strak beleid steeds betere cijfers neerzet.” Luc engageert zich ook binnen de besturen van Milcobel.

ENERGIE

Het Baliehof heeft nog een zware uitdaging en dat is energie. “Elke week concentreren wij de aanmaak van zuivelproducten op één dag. In het kaasproces en om de machines te reinigen hebben we in totaal minstens 1500 l water op 85° C nodig op zeer korte tijd. Dat vergt veel energie uit stookolie en elektriciteit en van dat water of die warmte kunnen we nog niets recupereren. Daarom plaatsten we nu al 350 zonnepanelen en overwegen we de installatie van een pocketvergister of van een grote batterij om het piekverbruik op te vangen.”

Korte Keten boeren

Is kaas maken weggelegd voor elke boer in Vlaanderen? “Het gebeurt nog eens dat wij horen dat wij makkelijk geld verdienen met ‘een beetje kaas te verkopen’. Er komt echter veel meer bij kijken. Er is de administratie met vergunningen, keuringen, toelatingen en controles van FAVV en documenten allerhande. Er is het organisatorische met personeel, transport, opslag, verpakkingen en ontwerp… En er is het financiële, met prijsberekeningen en investeringen en risico’s: een extra belegen kaasbol die 2 jaar rijpt brengt ook 2 jaar nog niets op, terwijl je wel kosten maakt. Ons zal je echter niet horen klagen. Als je het graag doet, werk je nooit te hard.”

FILIP VAN DER LINDEN in Landbouwleven 05/01/2022