Een spannende dag voor onze kaasboerderij

Wat was dit weer een dagje gisteren.

Ik was volop aan het werk als ik plots een telefoontje zag komen met een nummer aangeduid als Verenigd Koninkrijk. Dat is niet erg schrikken, ik dacht op het eerste moment aan een Nigeriaanse prins met een erfenis of een Engels sprekende stem over een probleem met Microsoft. Dus nam ik de telefoon op en sprak heel behoedzaam “Hallo”. Bleek dat deze dame Sally aan de andere kant van de lijn mij aansprak voor “The World Cheese Award 2023”. Plots herinnerde ik mij  dat het zeker binnenkort verkiezing was van de beste kaas ter wereld waar wij een paar kazen hadden voor ingestuurd. Verdorie, dacht ik, hebben ze weer wat gegevens tekort om in te checken of andere administratieve shit. Dus ik nam mij voor om heel geduldig te luisteren (in het Engels natuurlijk).

Maar nee, deze Sally kwam met de verrassende mededeling dat onze ingestuurde kaas geselecteerd werd voor de laatste ronde van “The Final Sixteen Cheeses of the WCA”. Het was nog een uur te gaan voor de finale competitie en er werd mij gevraagd om via Zoom deel te nemen in een speciale meeting samen met de andere Final 16. Het duurde nog wel een momentje voor ik weer met de voetjes op de grond was en toen moest ik mijn huisgenoten nog even inlichten en zorgen dat ik zelf een beetje presentabel voor de camera kon komen. Want uiteraard moest ik zichtbaar zijn tijdens de meeting, maar ook moest ik mij klaarhouden om bij een eventuele overwinning een toelichting en een speech te kunnen geven bij de live-streaming uitzending. Dat was even slikken en opschakelen …! Een proper hemdeke aan en wat opfrissen. En dan aan de computer gekluisterd.

Op de World Cheese Awards worden meer dan 4500 kazen ingestuurd uit 28 landen en er zijn 264 juryleden (extreme kaas-fijnproevers uiteraard) die de beoordeling doen. Vooraf moeten wij de kazen oplijsten en inschrijven en voorzien van karakteristieken (in het Engels natuurlijk), er moet ook een inschrijvingsprijs betaald worden per kaas. Op de opgegeven dagen, een tweetal weken voor de keuring, moeten de kazen liefst onherkenbaar versneden worden tot 1 à 2 kg, genummerd met een blinde barcode en dan gekoeld bezorgd worden op een adres in Frankrijk en ook nog douane formaliteiten vervullen. Spannend ja! Vanuit Le Havre gaan de kazen gezamenlijk naar de wedstrijdhal die dit jaar plaatsvond in Trondheim Noorwegen. Daar worden de kazen per categorie uitgestald en worden groepen juryleden-proevers aangesteld. Ik vermoed dat de juryleden zelf hun specialiteit mogen aangeven. Omdat het nogal moeilijk en té beperkt zou zijn om slechts één winnaar aan te duiden per categorie vanwege verschillende smaken van de juryleden worden binnen een groep (bijvoorbeeld van 100 gerijpte type-Gouda kazen ) verschillende prijzen uitgedeeld. Daarbij gaat het over verschillende winnaars Gold, Silver en Bronze. Wij hadden in het verleden bij vorige inzendingen al verschillende keren Zilver en Brons, maar dat wil daarmee niet precies zeggen dat je exact de eerste, tweede of derde bent in je categorie. Maar het geeft wel aan dat je zeker tot de top behoort. Er zijn dan nog eens 16 hoofd-juryleden die al jaren meedraaien en die zeer gerenommeerd zijn in hun (kaas) vakgebied die het beoordelingsproces van hun collega’s helpen begeleiden. Na de beoordeling van alle kazen mogen die 16 hoofd-juryleden elk een persoonlijke favoriet kiezen. Het was jurylid Suzy O’Regan van Zuid Afrika die koos voor de Baliehof Houtlandse Asschekaas. Zij bracht onze kaas binnen in “The final 16” om beoordeeld te worden door haar top-collega’s.

Van “The Final 16” waren wij de 12de aan de beurt. De presentator was verrast om een kaas te zien met een harde korst, een type abdijkaas maar met een laagje as ertussen. Typisch een Franse Morbier-achtige kaas leek het wel, maar toch wel een aparte vaststelling dat die uit België kwam. Terwijl de presentator onze kaas voorstelde werd er geproefd door de juryleden. Nadat de kaas door zovele handen is gegaan om vooraf te proeven schoot er uiteindelijk niet zo geweldig veel meer over van die 2 kg ingestuurde kaas. Daarna werd gestemd met punten borden. Je hoorde de stem van de presentator telkens een toontje hoger gaan bij het voorlezen van de punten, en finaal bekwamen wij 100 punten. Dit was de hoogste score op dat ogenblik. Toen hadden wij al geitenkazen, schapenkazen, Zwitserse bergkaas, Nederlandse Oude Gerijpte Gouda (39 maanden!) en anderen voorbijgestoken.

Aangezien Suzy O’Regan (Product Development Manager, City of Cape Town, Western Cape, South Africa) onze kaas had aangebracht mocht zij de eerste voorstelling doen en uitleg geven. Dit was een erg mooie toelichting van haar keuze en ronduit een hoge ophemeling van de smaak van onze kaas: “I thought it was absolutely exceptional, quiet understated, it immediately took my eye because of the based ash, extremely well balanced, I loved the texture of it, its rich and creamy and pattery  and fruits are coming true, it was like peach notes, yeah just complex and at the same time quiet gentle. Absolutely gentle. I really loved it”.

Georgina Yescas Georgina Yescas, CEO at artisanal Mexican cheese retail & wholesale operation Lactography) werd gevraagd als zij ook zo van de kaas kon houden: “Oh yes I loved it, I found it was super well balanced, I loved it (but I love mine more haha), but this cheese, it was super well balanced, it was like fruity but also salty but at the end, I could eat this cheese every day of my life, that is interesting, with the ash, it make it zo different, so …, I thought it was a great cheese.”

Cathy Strange (hoofd kaasaankoper van Whole Food Market (Amazon)in de USA): “This cheese has amazing personality, it has layers and layers that came out trough, but I really think, Suzy, if you are talking about the simple lactic nature of it, it was very much apart of the amazing tasting that kept coming and coming and coming. So, a great cheese, I really enjoyd that”.

We moesten toch even slikken toen we zolang al aan de leiding stonden met onze 100 punten in het klassement maar het feestje met onze hoge puntenscore kon echter niet blijven duren want toen na ons kwam nog een Noorse Blauwaderige kaas met 102 punten, en aangezien dit het sluitstuk was van de competitie werd de kaas met de hoogste puntenscore meteen uitgeroepen tot de absolute “Winner of The World Cheese Award 2023”. En terecht, deze kleine boerenkaasmakerij met 40 koeien verwerkt al zijn melk naar kaas en ijs samen met 2 jonge ondernemers uit de familie traditie en nog 10 medewerkers én zij hadden ook al eerder vorige jaren in de lijst met de SuperGold kazen gestaan en ook in The final 16. Hun nominatie kwam dus zeker niet onverwacht. En aangezien de verkiezing van WCA plaatshad in Noorwegen, op slechts een 2tal uur rijden van hun kaasmakerij én omdat er dan ook een artisanale beurs doorging waren bijna alle medewerkers aanwezig voor een uitbundig feest.

Deze commentaren van de jury zijn uiteraard een dankbare erkentelijkheid voor het werk van Kaasmeester Krista die de knepen van het kaasmaken al 28 jaar verder verfijnt. Ook de beoordeling van de andere kazen van Baliehof en de toekenning van hun awards van Brons, Zilver of Goud tonen zeker dat de kwaliteit van de Baliehof kaasmakerij met kop en schouders uitsteekt boven veel andere ervaren kaasmakers. De bijzondere smaaktoetsen die aan de kazen van Baliehof worden gegeven vinden vooral hun oorsprong in de voeding van de eigen koeien, de zachte behandeling van de melk, de bewezen keuze voor de culturen en de kaasrecepten, maar ook de afwezigheid van toevoegingen. Ook de verdere langzame rijping in de eigen rijpingszalen met een constante temperatuur en luchtvochtigheid zorgen voor de ontwikkeling van het smaakpallet.

Wat een mooie bevestiging van onze 28 jaar Baliehof kaasmakerij. Hulde aan onze pionier kaasmaakster Krista voor de volgehouden inspanningen waarbij een jonge kaas van 2 maanden evenveel aandacht krijgt als een oude kaas, een Permeke paterskaas, het Steentje of een Baliebrie. Of in bovengenoemd verhaal in het bijzonder ook de “Baliehof Houtlandse Asschekaas” en andere specialiteiten. Bijzonder in ons verhaal is ook dat wij hoofdzakelijk produceren voor eigen verkoop in de Hoevewinkel te Zerkegem alsook op de wekelijkse markten met onze nieuwe marktwagen (Brugge, Oostkamp en Aalter). Daarnaast hebben wij enkele delicatessenzaken zoals CRU te Gent, Antwerpen, Overijse en Dilbeek die een vaste selectie van ons assortiment aanbieden.

Vandaag is het nog even afwachten als wij nog andere prijzen zouden kunnen winnen van Gold, Silver of Bronze. Ik vermeld dit van zodra deze gegevens beschikbaar zijn.