In zijn eigen voet geschoten?

In zijn eigen voet geschoten?

Ik las op internet het verhaal van de geitenboer Renaat Devreese uit Klemskerke. Hij wordt geconfronteerd met een absurde situatie. Vanuit zijn bevlogenheid als bioboer en uit liefde voor de natuur heeft hij een poel gegraven en houtkanten aangelegd. De Vlaamse milieuadministratie heeft die opgemerkt en wil de natuurwaarde op dat perceel, eigendom van boer Renaat gaan behouden of versterken. Daartoe heeft zij dit gebiedje ingekleurd als natuur en worden beperkingen opgelegd naar de bedrijfsvoering van boer Renaat. Hij is wat je noemt een “oranje bedrijf” geworden doordat de N-uitstoot van zijn bedrijf mogelijks een invloed zou kunnen hebben op de natuurwaarde. Hoe kan je een boer dan motiveren om verder te evolueren naar natuurbescherming als je eerst een vinger krijgt, dan een arm pakt en vervolgens een mes in zijn rug steekt??

Het verhaal van geitenboer Renaat is geen alleenstaand geval. Wij maken het nu namelijk zelf ook mee! Reeds eeuwen beheert onze familie gras- en hooilanden  in de “Gemeneweide” te Jabbeke. De naam verwijst niet naar een ruig landschap maar naar het gegeven dat de percelen en gebruik in vroegere tijden door elkaar liepen en er een “gemeen gebruik” of gezamenlijk gebruik was. Niettemin zijn de percelen gras in de Gemeneweide wel laag gelegen en bij hevige regenval kan dit gebied dienen als overstromingsgebied als het water te hoog dreigt te komen in het kanaal dat komt van Brugge en stroomopwaarts Beernem, Maldegem, … Terug naar het gegeven van die laaggelegen weide. Ik herinner mij nog uit mijn jeugd dat die percelen vroeger (1970) ook drassig waren. De percelen werden afgezoomd door ondiepe greppeltjes of laantjes. Door verschillende acties met zwaar materiaal hebben wij deze laantjes uitgeschept en op de kop aangesloten aan de beken en wateringen middels een lengte van 12,5 meter betonnen buizen. Te dikwijls werden wij geconfronteerd met loonwerkers die met hun zwaar materiaal de kortste weg van A naar B namen, dwars over die laantjes. En soms kwamen ze daar ook vast te zitten met veel bodem en structuurschade tot gevolg. Zo sloegen we 2 vliegen in één klap: de laantjes werden dieper en konden beter ontwateren en wij konden efficiënter werken met ons materiaal. En ik wil er aan toevoegen dat in de voorbije droge jaren precies die nattere percelen ons een heel goede gewasopbrengst leveren.

Het paste toen nog in onze bedrijfsvoering om na één of meerdere maaisnedes het grasperceel te laten begrazen door jongere runderen van eigen bedrijf. Zo was ik dan ook verplicht om langs al deze slootjes een (elektrische) afrastering te plaatsen. Maar omdat wij in het voorjaar meer bezig waren met maaien bleef daar altijd een strook "ruig gras en riet" staan onder of dichtbij de draad. Deze hebben we enkele jaren geleden dan volledig verwijderd omdat wij nu nog enkel maaien en omdat al die afrasteringspaaltjes soms een obstakel vormen voor de loonwerker/maaier. Daarbij gevoegd dat onze loonwerker enkele jaren met een getrokken maaier kwam met een buitenwiel zodat hij dichtbij de slootjes niet zo goed kon maaien. Dit had als vervelend gevolg dat daar nog altijd een strook gras en riet bleef staan. Allemaal niet zo netjes in het oog van een intensieve boer.

De kartografen van ANB hebben dit ook opgemerkt, zij hebben deze ondiepe slootjes waarin heel de zomer wat water stond aangemerkt als “afwateringsgrachten” en blauw gekleurd op mijn plannen van de VZA of Verzamelaanvraag. Met strengere bemestingsnormen heeft dit als gevolg dat wij bij deze “waterbevattende slootjes” een afstandsregel opgelegd werden van 5 meter vanaf de kop van de gracht en dit zowel links als rechts. Voor ons heeft dit zware gevolgen omdat de laantjes of sloten nogal dicht bij elkaar liggen. Daarbij verliezen wij zomaar 40 aren die wij niet meer mogen bemesten en waar wij dus ook geen opbrengst meer van zullen kunnen halen.

In 2019 werd een GRUP ingesteld voor Jabbeke – Kustpolder Gemeneweide. Gelet op voorgaande vaststellingen van een eerder nat perceel met veel slootjes en kruidengraskanten en hier en daar een rietkraag viel het oog nan VLM of ANB op dit geheel van percelen. Daarbij werd geheel ons perceel in onze eigendom en zonder enig overleg ingekleurd als natuurgebied. Dat hadden wij niet zien aankomen! Wij wisten wel dat de grens met een vogelrichtlijngebied dichtbij lag maar wij hadden niet kunnen voorzien dat de (r)overheid of de natuurdromers maar één penseeltrek meer nodig hadden om ons gebied erbij in te kleuren. Oorspronkelijk werd op geheel onze oppervlakte een “nulbemesting” opgelegd maar door hardnekkidg bezwaar in te dienen hebben wij dit voorlopig toch kunnen ombuigen naar “intensief grasland”. Onze vrees is dat de voortvarende minister voor milieu en omgeving Zuhal Demir in 2028 ALLE uitzonderingen in natuurgebied zal opheffen.

Is dit eigenlijk te verantwoorden dat een overheid zich gedraagt als een (r)overheid en zonder overleg of inzage of mogelijkheid tot bezwaar overgaat tot onteigening of omvorming tot "natuurgebied" van gronden en gebieden die in haar kraam passen? En al zeker nu de mondiale voedselvoorziening dreigt in gevaar te komen?

Misschien neemt u dit alles licht op. Boer Luc die blijft maar doordrammen steeds over datzelfde gebiedje in de Gemeneweide. Maar best lezer, ik blijf het toch maar diefstal vinden enerzijds van familiaal patrimonium, anderzijds van beperking van uitbating die alweer geld moet kosten omdat wij nu ergens anders duur voer moeten bijkopen voor onze dieren.

Ik herhaal even: "Hoe kan je een boer dan motiveren om verder te evolueren naar natuurbescherming als je van die goedmenende boer eerst een vinger krijgt, dan een arm pakt en vervolgens een mes in zijn rug steekt??"

Al te gemakkelijk wordt gevraagd aan de boer om flexibel te zijn. Wie gisteren nog dieren kweekte voor fok of melk of slacht zou dat vandaag niet meer mogen. Ze scheiden afvalsstoffen uit, ze vervuilen de lucht en de vlees/melkconsumptie zou ook al niet goed meer zijn. Dan moet de boer maar iets anders doen zeker? Efkes uit zijn comfortzone treden, ja? Vergeet het maar, permanen grasland omzetten naar akkerland mag al jaren niet meer toegepast worden mits zware boetes en als akkerbouwgewassen zoals tarwe, gerst, groenten niet meer flink bemest mogen worden dan vallen ze verschillende klasses terug in "kwaliteit". Dus op minder bemeste gronden géén hoogwaardige baktarwe, géén hoogwaardige brouwgerst, géén eersteklas groentjes. Ach de bedorven consument is zo onwetend van de technieken die al jarenlang toegepast worden, ja gewoon omdat dit voor dat perceel de beste gekende werkwijze is.